Fizyoloji en basit tanımıyla, yaşamın mantığını araştıran bir bilim dalıdır. Yunanca doğa anlamına gelen “physis” kelimesi ile, bilim anlamına gelen “logos” kelimesinin birleşmesi ile ortaya çıkmış olan fizyoloji terimi, moleküler düzeyden hücre, doku, organ, sistem ve organizma düzeylerine kadar fonksiyonu ve bu fonksiyonun altında yatan mekanizmaları araştırır.
Doğadaki canlı organizmaların sayıca büyüklüğü ve çeşitliliğinden dolayı, tüm canlıların yaşamsal işlevlerini birden incelemek mümkün olmayacağından, fizyoloji alanı kendi içinde “İnsan Fizyolojisi”, “Hayvan Fizyolojisi” ve “Bitki Fizyolojisi” gibi büyük bölümlere ayrılır. Bu bölümler de daha sonra sinir sistemi fizyolojisi, kalp ve dolaşım sistemi fizyolojisi gibi alt alanlara ayrılır.
İç ortam ve homeostaz kavramları, fizyolojik yaklaşımın temel prensiplerini belirler ve fonksiyonun araştırılmasında her düzeyde etkileşimlerin önemini vurgular. Bağlantılı olarak, fizyoloji araştırmalarında çok çeşitli deneysel ve uygulamalı yöntemler kullanılmaktadır.
Fizyoloji; tıp, hemşirelik, sağlık hizmetleri meslek yüksek okulları gibi insan sağlığı ile ilgili eğitim kurumlarının yanında, veterinerlik fakültelerinde de temel derslerden biri olarak önemli bir yer tutmaktadır. Fizyologlar bu kurumlarda eğitim ve araştırma faaliyetlerini birlikte yürütürken, sağlık kuruluşlarında rutin sağlık hizmetleri içinde yer alan fizyologlar da bulunmaktadır.
Fizyoloji Ne Değildir?
Fizyoloji alanı, genellikle Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon (yaygın bilinen ismiyle fizik tedavi) ile karıştırılır. Fiziksel tıp ve rehabilitasyon bilim dalı; kas, iskelet sistemi ve sinir sisteminin fonksiyonel yetersizliklerinin tanı ve tedavisinde ısı, elektrik akımı gibi fiziksel ajan ve teknikler kullanır. Fizyoloji ise, insan ve diğer canlıların normal fonksiyonu araştırır ve hastalıklarla ilişkili değildir. Bununla birlikte, şu anda ülkemizde resmen bir branş olarak tanınmayan fizyopatoloji alanı; hastalıkların altında yatan fizyolojik mekanizma değişikliklerini inceler ve pek çok fizyoloğun da ilgi alanına girmektedir.